Država vodi odgovornu fiskalnu politiku, čuva makroekonomsku stabilnost i stvara prostor za dugoročni razvoj kroz investicije. Uz povoljan pristup sredstvima iz EU Plana rasta, Vlada se fokusira na reformske prioritete i investicije u energetiku, digitalizaciju i infrastrukturu, kazao je u intervjuu za Bankar Novica Vuković, ministar finansija u Vladi Crne Gore.
Najavio je da se prva uplata iz Plana rasta – predfinansiranje – očekuje se u najskorijem periodu, okvirno do kraja aprila tekuće godine. Iako tačan iznos još nije potvrđen, moguće je da dostigne do 26,8 miliona eura.
Podsjetio je da je Crna Gora u prva dva mjeseca 2025. godine ostvarila rast svih ključnih budžetskih prihoda, što je rezultat ubrzane privredne aktivnosti, a novo zaduženje iz marta obezbijedilo je pokriće svih dospjelih obaveza za ovu godinu. Najavio je da su planirane i dodatne emisije, u zavisnosti od tržišnih uslova, uz napomenu da je dugoročno, cilj postepeno smanjenje udjela javnog duga u BDP-u, bez ugrožavanja razvoja.
Kazao je i da se ostaje u okviru Mastriških kriterijuma koji predviđaju maksimalni nivo javnog duga do 60% BDP-a, uzimajući u obzir i specifičnosti zemalja u tranziciji i dinamiku reformi.
Prema preliminarnim podacima, prihodi budžeta za dva mjeseca 2025. godine iznosili su 335,0 miliona eura, što je za 3,8 miliona eura ili 1,2% veće u odnosu na isti period prethodne godine.
„Dinamičan ekonomski rast i ubrzanje privredne aktivnosti karakterišu kretanja u prva dva mjeseca 2025. godine, pa su shodno tome, sve glavne kategorije prihoda budžeta ostvarile značajan rast u odnosu na 2024. godinu. U tom smislu, porez na dobit pravnih lica ostvaren je u iznosu od 9,1 miliona eura, što je za 1,4 miliona eura ili 18,3% veće u odnosu na isti period 2024. godine. Porez na dohodak fizičkih lica ostvaren je u iznosu od 11,5 miliona eura, što je za 3,3 miliona eura ili 40,5% veće u odnosu na isti period 2024. godine. Porez na dodatu vrijednost ostvaren je u iznosu od 187,1 miliona eura, što je za 13,5 miliona eura ili 7,8% veće u odnosu na 2024. godinu. Takođe, dinamika povraćaja PDV-a ubrzana je od početka godine od strane Poreske uprave. U tom smislu, povraćaj PDV-a za dva mjeseca 2025. godine iznosio je 22,8 miliona eura, što je za čak 14,0 miliona eura više u odnosu na posmatrani period 2024. godine. Navedeno u značajnoj mjeri utiče na stimulisanje poslovnog ambijenta i ukidanje biznis barijera, imajući u vidu da država kontinuirano ispunjava svoju obavezu prema privredi“, kazao je on.
Naplata akciza je ostvarena u iznosu od 49,1 miliona eura, što je za 4,1 miliona eura ili 9,2% veće u odnosu na isti period 2024. godine.
„Doprinosi su ostvareni u iznosu od 52,0 miliona eura što je za 12,8 miliona eura ili 19,8% manje posmatrano u odnosu na isti period 2024. godine, a imajući u vidu očekivane efekte po osnovu usvojene reforme umanjenja poreskog opterećenja na rad. Povećanje naplate ključnih kategorija poreza kompenzuje pad doprinosa već u prvim mjesecima reforme, pa su kretanja prihoda budžeta na početku 2025. godine u skladu su sa implementiranom reformom i očekivanjima“, rekao je Vuković.
Podsjetio je da je ukupan javni dug Crne Gore, na kraju 2024. godine, iznosio 4,6 milijardi eura, odnosno 61,3% BDP-a.
„Uzimajući u obzir depozite Ministarstva finansija (uključujući i zlato), a koji su, na kraju 2024. godine, iznosili 385,36 miliona eura, neto javni dug Crne Gore, na dan 31.12.2024. godine, iznosi 4,2 milijarde eura, odnosno 56,1% BDP-a. U skladu sa Zakonom o budžetu i Odlukom o zaduživanju za 2025. godinu, ukupne potrebe za finansiranjem budžeta u 2025. godini iznose 1,14 milijardi eura, od čega se najveći dio – oko 820 miliona eura – odnosi na otplatu duga iz prethodnog perioda, dok je ostatak za finansiranje kapitalnih izdataka. Za finansiranje nedostajućih sredstava Država će, u 2025. godini, koristiti depozite obezbjeđene u 2024. godini, kao i sredstva iz novog zaduženja“, navodi se u saopštenju.
Imajući u vidu da u aprilu mjesecu dospijeva dug po osnovu emisije obveznica iz 2018. godine u iznosu od 500 miliona eura, kaže ministar, a u cilju pravovremenog obezbjeđivanja sredstava, Ministarstvo finansija je 25. marta 2025. godine realizovalo emisiju državnih obveznica u iznosu od 850 miliona eura, s rokom dospijeća od sedam godina, po kamatnoj stopi od 4.875%.
„Emisiju je podržalo više od 100 renomiranih investitora iz Ujedinjenog Kraljevstva, Sjedinjenih Američkih Država, Njemačke, Austrije, Švajcarske, Centralne i Istočne Evrope, kao i Azije. Ova široka podrška međunarodne investicione zajednice potvrđuje povjerenje u makroekonomsku stabilnost i reformski kurs Crne Gore. Imajući u vidu da 2025, 2026. i 2027. godine dospijeva dug iz prethodnog perioda u ukupnom iznosu od oko 2,1 milijardi eura, kao i kamata u ukupnom iznosu od oko 565 miliona eura, Odlukom o zaduživanju za 2025. godinu, ostavljena je mogućnost da se pravovremeno obezbjedi dio sredstava tokom tekuće godine za potrebe refinansiranja duga i stvaranja fiskalne rezerve za 2026. i 2027. godinu, što omogućava stabilno upravljanje javnim finansijama“, rekao je on.
Bankar
