Poslanici Albanske alijanse, Albanskog foruma, Demokratske unije Albanaca, Bošnjačke stranke i Demokrata predali su krajem marta u skupštinsku proceduru izmjene i dopune Zakona o morskom dobru, Zakona o lukama i Zakona o izgradnji objekata, na inicijativu šest najjužnijih opština.
Primorske opštine Crne Gore smatraju da je potrebna decentralizacija upravljanja obalom, zbog čega žele da rukovode procesom zaštite morskog dobra, komunalnom infrastrukturom, lukama, donose planove za kupališta… Ove reforme i poslove bi sprovodila nova kompanija koju bi osnovala Vlada, dok bi Javno preduzeće za upravljanje morskim dobrom imalo ulogu kontrolora.
Ukoliko predlog izmjena i dopuna Zakona o morskom dobru dobije podršku u parlamentu biće ukinuta direktna kontrola Vlade, dok će izvršna vlast i novoosnovana firma upravljati zaštićenim područjima, a opštine onim što je u zonama morskog dobra.
Prema riječima jednog od inicijatora izmjena i dopuna, poslanika Albanske alijanse Ilira Čapunija, na reformama se radilo šest mjeseci. On je naglasio da su usaglašene sa međunarodnim konvencijama i da bi poslanici trebalo da ih podrže.
Od 1978. do 1992. upravljanje morskim dobrom bilo u nadležnosti opština
U obrazloženju izmjena i dopuna Zakona o morskom dobru poslanici Ilir Čapuni, Artan Čobi, Mehmet Zenka, Amer Smailović i Momčilo Leković podsjećaju da je prema Zakonu o morskom dobru iz 1978. godine, koji je bio u primjeni do 1992. godine, upravljanje morskim dobrom Crne Gore bilo u nadležnosti opština.
“Od 1992. godine, međutim, sprovodi se potpuna centralizacija njegovim utvrđivanjem u nadležnost javnog preduzeća koje osniva Skupština Crne Gore. Nakon toga su se propisi mijenjali, dok je organizacioni oblik upravljanja morskom obalom ostao isti. Ovo bez obzira što je još od 2010. godine prestao da važi Zakon o javnim preduzećima i što je utvrđen prelazni rok od tri godine da se javna preduzeća reorganizuju u privredna društva, kako je to izričito propisano Zakonom o unapređenju poslovnog ambijenta. Te odredbe do danas nisu primjenjene na javno preduzeće Morsko dobro koje i dalje posluje u nezakonitom obliku te je ovim zakonom potrebno stvoriti uslove za njegovu reorganizaciju i pretpostavke za decentralizaciju poslova upravljanja morskom obalom”, ističe se u obrazloženju predloga izmjena i dopuna.
Kako su precizirali u obrazloženju, potreba decentralizacije proizilazi iz člana 2 Zakona o potvrđivanju Evropske povelje o lokalnoj samoupravi Crne Gore, kojim je propisano da će javne poslove prvenstveno obavljati oni organi vlasti koji su najbliži građanima, te da prilikom prenošenja poslova drugom organu vlasti treba uzeti u obzir obim i prirodu posla i zahtjeve u pogledu efikasnosti i ekonomičnosti, kao i da će u slučajevima prenošenja ovlašćenja sa centralnih ili regionalnih na lokalne vlasti, lokalnim vlastima, u što je moguće većoj mjeri, biti dozvoljeno da prilagođavaju njihovo sprovođenje lokalnim uslovima.
Adria
