prkos izazovnom okruženju u energetskom sektoru, Crnogorski elektrodistributivni sistem (CEDIS) bilježi jednu od najstabilnijih poslovnih godina u posljednjoj deceniji. Prema preliminarnim podacima, kompanija je za devet mjeseci 2025. ostvarila neto dobit od 3,21 milion eura – čak 6,38 miliona više nego u istom periodu prethodne godine – uz istovremeno rekordno smanjenje distributivnih gubitaka i značajan rast investicija u mrežu. CEDIS je, prvi put nakon dužeg perioda, finansijski i operativno ojačao u gotovo svim segmentima poslovanja, od likvidnosti i stabilnosti sistema do ubrzanja velikih infrastrukturnih projekata, naveo je u razgovoru za Pobjedu Izvršni direktor CEDIS-a Vladimir Ivanović.
POBJEDA: CEDIS je tokom ove godine ostvario neto dobit od 3,21 milion eura i povećao investicije za više od četiri miliona u odnosu na prošlu godinu. Koji su ključni faktori koji su doprinijeli ovom rastu i stabilnosti poslovanja?
IVANOVIĆ: Prema preliminarnim podacima Crnogorski elektrodistributivni sistem (CEDIS) je za devet mjeseci 2025. godine, ostvario neto dobitak u iznosu od 3,21 milion eura, što je 6,38 miliona više nego u istom periodu 2024. godine. To ukazuje na stabilnost poslovanja i pozitivne finansijske projekcije do kraja godine. Likvidnost društva je na zadovoljavajućem nivou, što potvrđuje činjenica da nemamo neizmirenih obaveza prema zaposlenima, dobavljačima, kao ni prema državi kojoj smo od početka godine po osnovu svih poreza uplatili 21,1 milion eura.
Razlozi zbog kojih je CEDIS ostvario rast i stabilnost poslovanja za prvih devet mjeseci ove godine su povećani prihodi od angažovanih distributivnih kapaciteta – mrežarine u iznosu od 9,2 milona u odnosu na uporedni period prošle godine, kao i smanjenje distributivnih gubitaka sa 10,17 u 2024. na 9,73 u 2025. godini. To je omogućilo veće investicije u distributivnu mrežu koje za taj period iznose 22,2 miliona eura, odnosno 4,4 miliona više u odnosu na isti period prošle godine.
POBJEDA: U izvještaju se navodi rekordno smanjenje distributivnih gubitaka – na svega 7,23 odsto u septembru 2025. Koje mjere su bile najefikasnije u postizanju ovog rezultata?
IVANOVIĆ: Najefikasnije mjere uključuju kontinuirane aktivnosti CEDIS-a na suzbijanju neovlašćene potrošnje, redovne kontrole korisnika, izmještanje mjernih mjesta, kao i realizaciju investicionih projekata.
U 2024. godini izmješteno je od strane CEDIS-a 1,614 mjernih mjesta, u 2025. godini 1,405, a u 2024. i ovoj godini kontrolisano je oko 95.000 korisnika.
Kroz investicioni projekat „Proširenje treće faze izmještanja mjernih mjesta“, koji je završen u avgustu 2024. godine, izmješteno je 16.200 mjernih mjesta. U 2025. godini nastavljena je ugradnja brojila na svim izmještenim mjernim mjestima, a pokrenuta je i četvrta faza AMM projekta, vrijedna 12 miliona eura, koja će obuhvatiti približno 22.000 mjernih mjesta.
Takođe je u 2024. i za 10 mjeseci ove godine obračunato oko šest miliona eura neovlašćene potrošnje.
POBJEDA: Neki od najvećih izazova koje navodite su neovlašćena potrošnja i imovinsko-pravni odnosi koji usporavaju realizaciju projekata. Da li postoje sistemska rješenja ili zakonske inicijative koje bi mogle ubrzati te procese?
IVANOVIĆ: U internoj bazi samovoljno priključenih trenutno je 4.350 korisnika. Najveći procenat pomenutnih korisnika odnosi se na opštine u kojima je zastupljena nelegalna gradnja, a to su: Ulcinj, dio Podgorice i Žabljak. CEDIS neprestano sprovodi redovne aktivnosti na suzbijanju samovoljnih priključenja prema jasno definisanim procedurama, ali neophodne su saradnja i ažurnost ostalih institucija sistema kako bi se, prije svega, suzbila nelegalna gradnja, čime bi se smanjio i broj nelegalnih priključaka.
POBJEDA: Projekat SCADA – Smart Digitalization označen je kao temelj digitalne transformacije. U kojoj je fazi implementacija i koji su efekti već vidljivi na terenu?
IVANOVIĆ: Crnogorski elektrodistributivni sistem pokrenuo je jedan od najznačajnijih infrastrukturnih projekata u svojoj istoriji, modernizaciju svog sistema upravljanja i nadzora elektrodistributivne mreže kroz uvođenje naprednog ADMS/SCADA sistema i savremene telekomunikacione infrastrukture.
Cilj projekta je da se omogući brže otkrivanje i otklanjanje kvarova, preciznije upravljanje mrežom, smanjenje tehničkih i komercijalnih gubitaka, kao i efikasnije uključivanje obnovljivih izvora energije.
Implementacijom ADMS/SCADA sistema, CEDIS će dobiti savremeni digitalni alat koji omogućava proaktivno upravljanje mrežom i poboljšava kvalitet usluge za domaćinstva, privredu i institucije.
Ovaj projekat postavlja temelje za pametnu elektrodistributivnu mrežu (Smart Grid) u Crnoj Gori, u skladu sa evropskim standardima i najboljom međunarodnom praksom.
Ukupna vrijednost projekta je 35 miliona eura, a finansiranje je podijeljeno u dvije tranše.
Prva tranša je 25 miliona eura, od čega se 15 miliona koristi za implementaciju SCADA/ADMS sistema u fazi I, a 10 miliona eura za nabavku pametnih brojila.
Druga tranša, u iznosu od 10 miliona eura, namijenjena je za realizaciju faze II SCADA/ADMS implementacije.
Kako bi se omogućio daljinski nadzor i upravljanje trafostanicama i njihovo povezivanje u planirani SCADA/ADMS sistem, CEDIS je 2023. godine krenuo u realizaciju Projekta pripreme trafostanica za implementaciju SCADA sistema. Ova investicija se realizuje u tri faze.
Faza I je podrazumijevala pripremu 21 trafostanice naponskog nivoa 35/10kV za uvođenje SCADA sistema, što je završeno tokom 2023. godine („Bioče“, „Boan“, „Čanj“, „Gradac“, „Grbalj“, „Igalo“, „Kosanica“, „Lazi“, „Mataruge“, „Miločer“, „Novi Obod“, „Njegovuđa“, „Odžak“, „Podanje“, „Stari Bar“, „Tuzi“, „Ubli“, „Ulcinj Grad“, „Velika Plaža 1“, „Velika Plaža 2“ i „Vladimir“). Ukupna vrijednost radova iznosila je 1.122.645 eura
Pobjeda