Lokalni izbori u Nikšiću održani 13. aprila donijeli su dinamičan politički mozaik, u kojem pobjednika određuje ne toliko broj glasova, koliko sposobnost za sklapanje postizbornih dogovora.
Prema preliminarnim podacima (98,67% obrađenih glasova), rezultat izbora jasno je pokazao nekoliko ključnih trendova: jačanje Demokratske partije socijalista (DPS) i koalicije „Za budućnost Nikšića“ (ZBNK), ozbiljan pad Demokrata, ali i poziciju Pokreta Evropa sad (PES) kao potencijalnog „tasa na vagi“ za formiranje vlasti.
Rezultati u brojkama (mandati/glasovi):
- DPS: 16 mandata (14.196 glasova, 35,45%)
- ZBNK (DF i saveznici): 15 mandata (13.986 glasova, 34,92%)
- PES: 5 mandata (5.109 glasova, 12,76%)
- Demokrate: 3 mandata (2.962 glasova, 7,40%)
- Evropski savez (SD, SDP, LP): 2 mandata (2.075 glasova, 5,18%)
Ključna većina: PES odlučuje
Za formiranje vlasti u Skupštini opštine Nikšić potrebna je većina od 21 odbornika. Ukoliko se ZBNK, PES i Demokrate usaglase, mogu formirati novu/staru vlast sa 23 odbornika. Međutim, PES još uvijek vaga – ne samo da li će ući u tu koaliciju, već i da li bi aktuelni predsjednik opštine Marko Kovačević (ZBNK) trebalo da ostane na toj poziciji.
Zoran Mrkić iz PES-a ističe da nije siguran u podršku Kovačeviću, dok poslanik PES-a Darko Dragović jasno kaže da njegova partija „ne treba, niti smije“ da podrži njegov opstanak. Time PES potvrđuje da, iako treći po snazi, ima odlučujuću ulogu u formiranju većine.
Uspon ZBNK i DPS-a
Koalicija okupljena oko nekadašnjeg Demokratskog fronta (DF), sada pod imenom ZBNK, osvojila je oko 1.600 glasova više nego 2021. i četiri odbornička mjesta više (sa 11 na 15). Time su ZBNK i njihov lider Marko Kovačević ojačali poziciju, iako su i dalje korak iza DPS-a po broju mandata.
DPS je ostvario 16 mandata, što je za dva više nego 2021. Samostalnim nastupom i bez ranijih partnera (SD, LP, PKS), ostvarili su solidan rezultat – bolji čak i u odnosu na parlamentarne izbore 2023, kada su imali oko 3.300 glasova manje u Nikšiću.
Debakl Demokrata
Najveći gubitnik izbora su svakako Demokrate. Sa nekadašnjih 11.150 glasova (2021), pali su na svega 2.962, a broj mandata smanjen im je sa sedam (plus tri tadašnjih saveznika) na samo tri. Uoči izbora zabilježeni su unutarstranački sukobi između centrale i lokalnog odbora predvođenog Momirom Koprivicom, što je vjerovatno dodatno oslabilo kampanju.
Nova konfiguracija opozicije
Građanski pokret URA, koji je ranije bio dio nikšićke vlasti, nije uspio da pređe cenzus – sa 2.140 glasova iz 2021. pali su na svega 764. Sličnu sudbinu doživjela je i lista bivšeg premijera Duška Markovića (SEP), koja je takođe ostala ispod cenzusa, iako je, prema ocjenama analitičara, ciljano „otkidala“ dio glasačkog tijela DPS-a.
Evropski savez (SD, LP, SDP), kao već oprobana koalicija, uspijeva da uđe u parlament sa dva mandata, ali su posmatrači očekivali jedan mandat više.
Šta dalje?
Marko Kovačević je, uz čestitke lidera DF-a Andrije Mandića, već najavio još četiri godine pred sobom, ali situacija je daleko od jednostavne. PES je u poziciji da diktira uslove, a iz njihove retorike se jasno vidi da personalna rješenja mogu biti prepreka, čak i ako postoji istorija saradnje sa ZBNK na državnom nivou.
Nikšićki izbori, uz neuobičajeno i pohvalno, miran izborni dan pokazali su da tradicionalni politički rivali (DPS i ZBNK), koji su i ovoj utakmici igrali igru duplih pasova i dalje imaju snažnu podršku, dok novi akteri, poput PES-a, moraju imati bolju gradsku partijsku infrastrukturu kako bi uticali na političku mapu grada. Ono što treba da brine PES je značajan pad glasova u odnosu na parlamentarne izbore, a kao lijek za to bi nogla biti oštrija distanca prema nekadašnjem DF-u.
Ko god bude vlast – zavisiće od PES-a, čiji će unutrašnji konsenzus odrediti sudbinu Marka Kovačevića i politički pravac Nikšića naredne četiri godine.
