Biznis CG Portal o biznisu, politici i inovacijama u Crnoj Gori
Povezani članci
Područje Plavnice, danas jedno od najatraktivnijih izletišta Zete i Podgorice, poznato je i po bogatoj i zanimljivoj prošlosti. Polovinom XIII vijeka Plavnica je prvi put pomenuta kao manastirska vrijednost i imovina. Prepoznata je kao mjesto na kom se nalazila najstarija crkva u Zeti, kao najveći pristan na sjevernoj obali Skadarskog jezera, po velikom i znamenitom starom selu i po često pominjanom objektu državnog magacina, zidanog 1882-1885. godine, kad i kolski put Podgorica – Plavnica.
Po predanju, kada je 1859. godine Drim skrenuo u Bojanu, što je za posljedicu imalo podizanje nivoa voda jezera i potapanje i raseljavanje sela koja su bila locirana na dotadašnjoj jezerskoj obali. Od kamena dotadašnjih brojnih kuća Karabeža i Starog Gostilja, koji je tada potopljen, zidan je Državni magacin na Plavnici na mjestu nekadašnje crkve.
Prije potopa, na Plavničkoj rijeci nalazila su se naselja Plavnica, sa lijeve, i Karabež, sa desne strane njenog toka. Naselja su bila među najbogatjima u Zeti, zemlja je izdašno rađala, a stoka je imala neograničeno paše. Zbog obilja svakovrsnog bilja, na tom mjestu je bilo mnogo uljanika sa brojnim ulištima (košnicama), pa se pričalo da je nebo tamnilo u vrijeme rojidbe pčela sa Plavnice. Uopšte zadovoljstvo životom i plodovima rada na tom mjestu, učinilo je znamenitim zajednička okupljanja, odnosno ora sa igrom, kolom i pjesmom za svaki praznik i drugu prigodbu. Skupovi su održavani naizmjenično, u Plavnici i Karabežu, sa obavezom domaćina da obezbijedi jelom i pićem cijelu družinu.
Prilikom gradnje pristana, na Plavnicu su dopremljena dva broda, vlasništvo društva Anglo-Montenegrino koje je Crna Gora osnovala za potrebe vodenog saobraćaja. Mjesto srušene plavničke crkve otkupio je engleski konzul u Crnoj Gori i tu (1908. godine) podigao drugi, veliki pristan za brodove i čunove, kao i magacin za smještaj trgovačke robe. Mjesto na kom se nalazio tada novoizgrađeni objekat, mještani su zvali Amerov pristan. Početkom XX vijeka, na Plavnici je bila i pošta, željeznička stanica, dvije špeditorske ispostave, veliki magacin soli, tri kafane i pekara. U vrijeme Austrougarske, godine 1917., po starom kolskom putu Podgorica-Plavnica postavljen je uskotračni željeznički kolosjek, a po istom putnom pravcu, u vrijeme Kraljevine Jugoslavije, građena je pruga i korišćena sve do gradnje pruge Titograd – Bar, kada je demontirana. Tim činom prestao je buran život i privređivanje ovog mjesta, a u decenijama koje su slijedile Plavnica se pretvorila u popularno izletište Zete i Podgorice. Danas, obogaćeno reprezentativnim turističkim kompleksom „Plavnica‟ koji, okružen rukavcima Plavničke rijeke i sa svojim uređenim šetalištim uz obalu, velike parkovske površine i čitavim nizom zanimljivih sadržaja, čini jedinstvenu ambijentalno-graditeljsku cjelinu.
Naselje Berislavci, nadomak Plavnice, poznato je još od srednjeg vijeka, kao mjesto gdje su Jelena i Balša III imali dvor. U blizini Berislavaca je Ivan-polje – nekada svojina Ivana Crnojevića, kao i mjesto Dvorišta na kome su bili dvori starih vladara sa više starih ublova i guvna. Istorijski izvori pominju u Berislavcima kneza Peruna iz doba Crnojevića.
Ostaci jedne kuće u selu, tzv. kneževe kule, bili su vidljivi čak i na početku XX vijeka. Kneževa stara, velika kuća, bila je „soljarica‟ i služila je za smještaj i prodaju soli, a imala je u svojim zidinama jednu mermernu ploču sa zapisom, koja je nakon rušenja, zajedno sa ostalim gradivom kule, uzidana u državni magacin na Plavnici. Kneževa kula imala je ograđenu avliju sa starim ublom i luburom. Ublo kneza Peruna i danas postoji, ali je grlo (otvor) zazidano. Perunova ćerka Danica, kao „zetska vila” bila je inspiracija knjazu Nikoli za „Balkansku caricu‟.
Aplus.me
