Biznis CG Portal o biznisu, politici i inovacijama u Crnoj Gori
Povezani članci
Istraživanjima sprovedenim u periodu prije izgradnje i početka rada izvorišta Bolje sestre, potvrđen je stabilan proticaj, minimalni kapacitet veći od potražnje i dobar kvalitet vode, koji su trebali da obezbijede dugoročno i stabilno vodosnabdijevanje Crnogorskog primorja, saopštio je Zoran Lakušić, predsjednik Odbora direktora Regionalnog vodovoda.
Prema njegovim rihečima, nedavno registrovani pad proticaja Boljih sestara je posljedica ljudskih aktivnosti i važnih promjena u morfometriji i hidrologiji rijeke Morače, što je poremetilo uspostavljenu hidrauličku vezu sa aluvijalnim sedimentima (najgornji, tj. najmlađi slojevi Zemljine kore koji su postali nanosom) i, indirektno, sa karstnom izdani.
“Ljudski faktor, koji je promijenio prirodne uslove u slivu, na ovaj način uticao je i dalje utiče na smanjenje vodnih resursa i, samim tim, na pogoršanje kvaliteta vode. To je zbog veoma poroznog intergranularnog vodonosnog sloja koji je izložen površini, gdje svaki mogući zagađivač može lako doći do podzemnih voda (mašinski radovi, saobraćaj, turizam, poljoprivreda, ribarstvo”, kazao je Lakušić.
To je zbog veoma poroznog intergranularnog vodonosnog sloja koji je izložen površini, gdje svaki mogući zagađivač može lako doći do podzemnih voda (mašinski radovi, saobraćaj, turizam, poljoprivreda, ribarstvo).
Regionalni vodovodni sistem je, prvobitno, projektovan na 1.1 m3/s u prvoj fazi, a kasnije i na maksimalnih 1.55 m3/s.
Minimalna izdašnost izvorišta Bolje sestre prije kaptiranja 2007. godine, iznosila je oko 2300 l/s. U periodu od 2005. do 2009. godine prisutan je uglavnom ujednačen proticaj, sa vrijednostima od 1600 do 2100 l/s, bez značajnijih smanjenja.
S obzirom da je vodozahvat izgrađen 2010. godine, mjerenja su vršena na betonskom prelivu vodozahvata. Proticaj izvorske vode za period od 2005. do 2009. godine, kada bi se mjerio pod istim uslovima kao 2010. godine i na istoj nadmorskoj visini, bio bi proporcionalno manji za procijenjenih 300 do 500 l/s.
Tokom 2013. i 2014. godine mjerenje proticaja izvorišta Bolje Sestre na vodozahvatu nije vršeno, čime je narušen kontinuitet mjerenja u tom periodu.
Tokom 2015. i 2016. godine, minimalna izdašnost izvorišta Bolje sestre je bila između 1200 i 1500 l/s, što je blizu granice potrebnih količina u prvoj fazi razvoja Regionalnog vodovodnog sistema.
U periodu između 2017. i 2019. godine, došlo je do blagog pada izdašnosti u odnosu na prethodni period, dok je prosječna minimalna izdašnost, takođe, smanjena sa oko 1200 l/s na 1000 l/s, što je ispod potrebnih količina za prvu fazu Regonalnog vodovodnog sistema.
Tokom 2020. godine došlo je do naglog i dramatičnog smanjenja proticaja sve do 334 l/s, mjereno na prelivu, dok je 2021. godine izmjereno 265 l/s što je najniža izmjerena vrijednost do sada.
Prema tome, zbog navedenog pada proticaja nema garancije da će se čak i trenutni, smanjeni proticaj zadržati na ovom nivou u godinama i decenijama koje dolaze, ako se ne preduzmu odgovarajuće mjere.
“Prvi korak je napravljen zahvaljujući hrabroj i beskompromisnoj akciji premijera Dritana Abazovića i Vlade u cjelini u oblasti sprječavanja nelegalne eksploatacije pijeska i šljunka u koritu rijeke Morače, sprovođenjem moratorijuma i na taj način zaustavili su dalju devastaciju vodoizvorišta Bolje sestre. Ove mjere daju već adekvatne i ohrabrujuće rezultate”, zaključio je Lakušić.
