Biznis CG Portal o biznisu, politici i inovacijama u Crnoj Gori
Povezani članci
Evidentno je da je od početka ove godine zabilježen pad kupovne moći crnogorskih građana zbog stalnog rasta stope inflacije, saopštio je istraživač u Institutu za strateške studije i projekcije dr Milika Mirković. Prema posljednjim podacima Monstata godišnja inflacija u Crnoj Gori je na nivou od 15 odsto, a Mirković smatra da će u narednom periodu stopa inflacije prvenstveno zavisiti od kretanja cijena energenata. On je naveo da stabilizacija na tržištu energenata zavisi od geopolitičke situacije i rata u Ukrajini
Ukoliko se uporedi vrijednost jednog eura tokom prethodnih mjeseci, evidentno je da je zabilježen pad kupovne moći, odnosno količina dobara koju građani mogu da kupe. Od januara ove godine stopa inflacije bilježi stalan rast, dok je od aprila stopa inflacije dvocifrena, tako da je realna vrijednost novca padala. Rast cijena nije praćen rastom zarada, pa je realna zarada u avgustu bila niža u odnosu na prethodne mjesece – kazao je Mirković Pobjedi i precizirao da je realna zarada u avgustu bila niža 1,7 odsto u odnosu na april i 3,8 odsto nego u januaru.
Uzroci poskupljenja
On je naveo da je najveći doprinos rastu cijena visok rast cijene hrane i pića, zatim prevoza i stanovanja u odnosu na prošlu godinu.
Ove grupe proizvoda jasno nam ukazuju i na razloge povećanja cijena, a koje prije svega treba tražiti u nestašicama i problemima u lancima snabdijevanja koji su izazvani ratom u Ukraniji. Međutim uzrok rasta su i dešavanja prije rata, a to je period pandemije kovid-19, kada su započeti problemi u lancima snabdijevanja i kada su velike količine novca ,,upumpane“ u ekonomske tokove koji su bili bez aktivnosti, tj. koje nijesu pratili realni rokovi – rekao je Mirković.
On je dodao da u analizu treba uključiti i promjenu cijena na mjesečnom nivou. Podsjeća da je u avgustu ta stopa iznosila 0,2 odsto što je ipak manja stopa rasta cijena u odnosu na stope zabilježene u prethodnim mjesecima.
Mirković navodi da je pored ovih spoljnih uticaja na kretanja inflacije, povećanje cijena bilo dodatno podstaknuto i dešavanjima u Crnoj Gori.
Realizacija programa ,,Evropa sad“ je uticala na nominalni rast dohotka građana, koji nije praćen većom produktivnošću rada, već je posljedica administrativnog povećanja zarada. Tako da je cjelokupni sistem reagovao i kroz rast cijena. Iako ovo nije glavni razog povećanja cijena u Crnoj Gori, činjenica je da je u Crnoj Gori inflacija veća nego u EU zoni, dok je prije realizacije ovog programa inflacija u Crnoj Gori pratila nivo iz EU zone, to ukazuje na to da je taj program doprinio sveukupnom rastu cijena – istakao je Mirković.
Uticaj programa ,,Evropa sad“
Inflacija u eurozoni u avgustu je bila 9,1 odsto, a u septembru je dostigla deset odsto, što je najviša vrijednost od kada je uveden euro. Mirković navodi da podaci iz perioda do početka ove godine i prije realizacije programa ,,Evropa sad“, pokazuju da je nivo cijena u Crnoj Gori uglavnom pratio nivo cijena u eurozoni.
Prema podacima EUROSTAT-a, oscilacije između stopa inflacije mjerene HICP, su bile veoma male do 2022. godine. Međutim, od januara ove godine primjećuje se značajnije odstupanje između stopa inflacije, u prosjeku po jedan procentni poen na mjesečnom nivou – rekao jer Mirković.
Pobjeda
