Biznis CG Portal o biznisu, politici i inovacijama u Crnoj Gori
Povezani članci
Na današnji dan, 1. februara 1994. preminuo je Radovan Samardžić, srpski istoričar, univerzitetski profesor, akademik SANU. Osnovnu i srednju skolu završio je u rodnom Sarajevu. Diplomirao je na grupi za istoriju Filozofskog fakulteta u Beogradu 1949. gde je potom prošao sva univerzitetska zvanja na katedri za Opštu istoriju novog veka. Usavršavao se i u Parizu (1957-1958) kod čuvenog Fernana Brodela proučavajući prošlost Sredozemlja, a potom u Institutu za evropsku istoriju u Majncu (1967-1968). Bio je dekan Filozofskog fakulteta, član SANU, direktor Balkanološkog instituta, predsednik Srpske književne zadruge, glavni urednik Jugoslovenskog istorijskog časopisa. Najviše se bavio prošlošću srpskih zemalja od XVI do XX veka a posebno kulturnom istorijom Dubrovnika i istorijom Turske. Učestvovao je u izradi niza sintetičkih dela iz prošlosti Srba i srpskih zemalja. Bavio se i nekom vrstom filozofije istorije. Posedovao je redak literarni dar uočljiv i u njegovim naučnim radovima. Dela: “Veliki vek Dubrovnika”, “Sulejman i Rokselana”, “Mehmed paša Sokolović”, “Osman”, “Ideje za srpsku istoriju”, “Pisci srpske istorije”. (portal NSPM)
Vrlo je vjerovatno da je akademik Radovan Samardžić najznačajniji istoričar specijalizovan za prve vjekove turske vladavine na ovim prostorima, kojeg su Srbi imali.
Autor ovog članka je mnogo puta pisao – Srbi-Sloveni koji su na ovim prostorima živjeli u srednjem vijeku odavno ne postoje kao cjelina, kao grupa, razbijeni su od strane Osmanlija još u srednjem vijeku, a posljednji njihovi ostaci iz Srbije su u južnu Ugarsku iselili 1690. i 1739. godine, u takozvanim Velikim seobama Srba. Ovo su odavno razumjeli i neki od najvećih istoričara koje su Srbi imali.
AKADEMICI SANU SUGERIŠU DA SADAŠNJI SRBI NIJESU POTOMCI SRBA IZ DOBA NEMANJIĆA
Radovan Samardžić je 1990. godine, na obilježavanju 300 godina Velike seobe Srba (prenosi akademik Vladeta Jerotić), rekao:
“Ako se nešto od bogatstva i sjaja srednjovekovne države Nemanjića i sačuvalo u prvim vekovima turske vladavine, 1690-te godine preobrazilo se to u pustoš i razvalinu: ukoliko se nije sklonio, narod je pobijen ili odveden u sužanjstvo. . . Ako se jednom narodu nekoliko puta u njegovoj istoriji zadaju ovakvi udarci, da li je on, posle svega, upravo taj narod o kome se govori, koji je planiran u genetskom jezgru istorije, kakav je mogao biti?” (Vladeta Jerotić, Vera i nacija, Beograd 2005, strane 56, 59 i 60)
Da li su Srbi-Sloveni iz srednjeg vijeka mogli biti današnji Srbi, pita se Samardžić. Mogli su biti, ali je istorija drugačije odredila, pa tako današnji Srbi imaju malo veze sa Slovenima-Srbima iz vremena Nemanjića.
Akademik Sima Ćirković drugačije formuliše, a govori isto što i Samardžić:
“Prešutna pretpostavka da Srbi, uzeti kao primjer, i u 9. i u 19. stoljeću predstavljaju dijelove iste cjeline, ima dalekosežne posljedice na povijesno mišljenje i time što postulira statičnost zbog koje se ne mogu sagledati veličina i dubina promjena koje su se dogodile tijekom vremena te koje su zahvaćale i ono za što se misli da čini ‘bit’. . . Prešutno izjednačavanje pripadnika plemena iz doba seobe Slavena s pripadnicima srpske nacije u 19. stoljeću sprečava da se sagledaju i realno procijene velike promjene s dalekosežnim posljedicama, koje su se u međuvremenu dogodile na istome prostoru. Prisjetimo se samo postanka bosanske države s posebnom organizacijom i strukturom, dinastijom i staleškim saborom, posebne verzije kršćanstva u obliku ‘Crkve bosanske’; zatim se podsjetimo na raspad i propast te države i stvaranje upravnih jedinica Osmanskoga Carstva; temeljitu promjenu vjerskih odnosa, golema pomicanja stanovništva iseljavanjem s toga prostora i doseljavanjem na taj prostor.” (Sima Ćirković, Srbi među europskim narodima, Zagreb, 2008).
Promjene su zahvatale i “bit” Srba, srž Srba, kaže Ćirković. Dakle, “bit” (srž) se promijenila, srž više nije srpska, danas jezgro (Novo)Srba nije srpsko.
Kad ovo razumijemo, da su današnji Srbi u Srbiji, useljenički zbijeg: Bugara i Makedonaca, Crnogoraca, dalmatinskih, hercegovačkih i bosanskih Vlaha, te Cincara, Roma, Grka, rumunskih Vlaha, Albanaca… onda postaje jasno da priča (mit) o veličini, istoriji i identitetu srpskog naroda u istoriji, može da funkcioniše samo ako Srbi negiraju sve okolne narode. Dakle, ako Srbi priznaju Crnogorce kao zaseban narod i priznaju da Crnogorci nemaju srpsko porijeklo, to znači da 2 miliona stanovnika Srbije koji su porijeklom iz Crne Gore nema srpsko porijeklo, a ovo isto važi i za Cincare, Bugare i Makedonce koji su naselili jug Srbije itd. Ova srpska nacija priču o svom dugom trajanju može da gradi samo na bajkama i negiranju naroda koji je okružuju, zato što je sastavljena od tih naroda.
M. Ćosović
